Wie is er hier nou slim?

Stel, je woont net als ik in een huis met viervoeters. Type hond. Vier poten, vachtje, bek vol tanden en een uiterst mobiele staart. Genietend van een hapje op zijn tijd, een luie middag op een kussen of een lekker wandeling. Ze hebben het best goed voor elkaar, denk ik dan.
Ok, niet alles mag. De bank is verboden terrein, er wordt niet aan zelfbediening gedaan van aanrecht of tafel en speelgoed mag vermoord maar mijn donzen sloffen niet.
We hebben wel nog wat discussies over hoe wenselijk het is mij mee in de sloot te trekken gedurende de muizenjacht en er leeft nog wat frustratie over dat touwtje dat hun beperkt in de mogelijkheid om Bambi en Stampertje te grazen te nemen. Verder leven we in harmonie samen.

Best bijzonder als je bedenkt dat het hier om twee diersoorten gaat die toch vrij weinig gemeen hebben. De hond als een carnivoor met de neus als dominante zintuig, alert op lichaamstaal en soms een grom of blaf. De mens een omnivoor, vooral visueel ingesteld, beschikt over een (te?) ruim vocabulaire, heeft mogelijkheid tot abstractie van emoties en dus ook eindeloos alles herkauwen.

Lichaamstaal van primaat en hondachtige zijn niet in overeenstemming. Wij primaten houden van een frontale benadering, kijken elkaar recht aan, knuffelen en zoenen maar snuffelen zelden aan elkaars kruis. Honden benaderen bij voorkeur in een boogje, van de zijkant, recht aankijken is bedreigend en uitdagend en ze hebben een sterke voorkeur voor het inspecteren van voornoemde intieme lichaamsonderdelen om elkaar echt te leren kennen. Hetgeen weleens leidt tot misverstanden. Bijvoorbeeld Spot's  methodiek voor de benadering van aantrekkelijke vrouwen van beiderlei diersoort (Hop, je neus tussen die benen via het aantrekkelijke achterwerk) wordt niet altijd in dank afgenomen.

Om nog maar te zwijgen van het gebruik van de witte messenset in de bekjes. Niet kinderachtig hoor, als je dat van dichtbij bekijkt. Als ze echt zouden willen, zouden ze me zo kunnen verscheuren en heb ik niks in te brengen. Maar menig beginnend hondeneigenaar is diep geschokt als Fifi ze toont, laat staan het geschokte vertrouwen als ze ook maar op elkaar klappen in de buurt van de "hand die voedert". Terwijl ik altijd denk, een hond die raak wil bijten bijt raak. Klappertanden om minimale afstand van mijn hand zijn een waarschuwing. Of dat nu acceptabel is of niet, dat is weer een ander verhaal, maar het is hondse communicatie.

Misverstanden liggen dus op de loer. Vanuit een veelheid van signalen die wij uitzenden (woord, gebaar en geur) moeten zij maar afleiden wat wij van hen willen. Meestal met goed gevolg. Soms misschien ook niet. Probeer maar eens een woordcommando (bijvoorbeeld "zit' ) te geven vanuit verschillende lichaamshoudingen. Luistert Fikkie niet? Dan heeft hij u niet begrepen, of beter gezegd, hij luisterde niet naar dat ene auditieve signaal, hij luistert naar uw veelheid van andere signalen. Reden voor bepaalde hondentrainers te zwaaien met het adagium "als een hond die niet luistert heeft hij u niet begrepen en zult u duidelijker moeten zijn"

Maar is dit wel altijd zo? Want als het gaat om zaken die belangrijk zijn, zoals een bakkie brokken of een lekker kluif of mee op een wandeling, snappen ze ineens een hele hoop wel. Als een havik letten ze op elke beweging die ik maak. Gaan we nu? Gaan we straks?

Zo is het dichtslaan van mijn iPad 's avonds meestal een teken om vanuit een schijnbaar comateuze toestand, gedrapeerd over een kussen, op te springen en naar de achterdeur te huppelen. Tijd voor het laatste rondje. Maar als ze ons dan zo als havikjes in de gaten houden, snappen ze dan echt mijn "zit"  niet? Nemen ze een loopje met me? Of hebben ze wat belangrijkers te doen en kiezen ze ervoor mijn verzoek te negeren wanneer dat oh zo aantrekkelijke teefje nadert. Weet je, ik zou het ze niet eens kwalijk nemen. Tenslotte is die staart wuivend in de lucht een stuk charmanter dan de dikke billen op de grond.

Kilian helpt zijn bazen de weg te vinden op onbekend terrein
Uiteraard met aantrekkelijke omwegen

In de afgelopen twaalf jaar heb ik - soms met schade en schande - geleerd dat honden best slim zijn. Slim genoeg om precies dat moment uit te kiezen dat de kaas 10 seconden niet bewaakt is. Slim genoeg om eerst gezellig mee te lopen naar de deur om het bezoek gedag te zeggen en dan snel terug te sluipen en de kruidkoek te stelen. Slim genoeg om bezoek, inclusief mijn moeder binnen tien minuten te om te vormen tot honden-knuffelmachines. Manipuleren? Zij? Nee toch.. ze zijn zo lief!

Het feit dat hond en mens samen kunnen leven wordt opgehangen aan het feit dat honden in staat zijn zich aan te passen aan het sociale systeem van een andere diersoort. (bron o.a: Dog Sense / Dit is de hond - John Bradshaw). Om dat te kunnen, is communicatie nodig. Communicatie is een twee richtingsverkeer. Dat tussen twee diersoorten misverstanden kunnen ontstaan, staat mijns inziens buiten kijf.
t dat honden de wonderlijke capaciteit hebben om zich aan te passen aan het sociale systeem van een andere diersoort.

Maar volgens mij zijn honden slim genoeg om soms niet te luisteren terwijl ze heus wel weten wat wij bedoelen. Laten we nou gewoon (h)erkennen dat zij soms een  andere prioriteit in het leven hebben dan hun baas te plezieren. Mijn behoefte tot kruis-snuffelen en konijn-verscheuren zijn toch minder dan die van mijn hond. Terwijl zij dit blogschrijven vervloeken. Verloren tijd in hun ogen. Doe ons een lol, zeggen hun ogen. Laten we naar buiten gaan. Wie weet, is er nog een Bambi te verschalken. Of minsten wat Pee-mail te lezen. Behendig duwt Spot dan ook zijn neus onder mijn laptop. Als ik niet reageer slaakt hij een diepe, diepe zucht en ploft op de grond. Dit kan ik hem toch niet aandoen?
Dus ik sluit mijn laptop, pak jas en laarzen. Vooruit, we gaan nog even naar buiten. Dan een bak vol vlees voor hun en bedtijd. Behaaglijk nestelen ze zich in hun benches, morgen is er weer een mooie dag vol avonturen. Voor mij een dag vol werkuren. Wie is er nu eigenlijk slimmer?

Janouk verdiept zich in de fauna van de Meinweg