Geurenblind

Ik zit in de tuin. Spot zit naast me, neus in de lucht, smakkende geluidjes maken. Zijn blik gericht op de bomen in de tuin van de achterburen. Hij kijkt kort even naar mij om. Alsof hij wil zeggen: “Zie je dat wel baasje?” 
Maar ik, ik zie niks bijzonders. Waarschijnlijk juist omdat ik kijk. Mijn ogen gebruik. Hij ‘kijkt' met zijn neus. Zijn hoofd lichtjes achterover, de zwarte dop beweegt zachtjes naar boven en beneden. Als ik kon “kijken”  zoals hij ging er waarschijnlijk een wereld voor mij open. 

Voorzichtig probeer ik of het mij ook lukt. Zacht snuivend haal ik mijn neus op. Ik ruik koeienmest. Een licht geur van vis aan mijn handen.Ik neem een slok van mijn thee en vraag me af hoe ik die geur eigenlijk kan beschrijven. Het is Earl Grey, een zwarte thee gearomatiseerd met bergamot. Maar ook hiervan bestaan vele varianten met verschillende smaken en geuren. Deze thee ruikt naar citroen maar dan warmer. Wat een knullige omschrijving als je dat vergelijkt met hoe ik het uiterlijk van de theebeker kan omschrijven. Die is blauw met beigebruin gevlamd aardewerk, met rossige spikkels een een azuurblauwe rand. Een klassiek gevormde trechterbeker zonder oor.

Neus in de lucht, mond stukje open, echt "geur proeven"

Als de thee op is gaan we op stap. We wandelen over een breed zandpad, de lucht is zwanger van een mengsel van paardenmest en rottend herfstblad. Ineens staan de mannen stil. De zwarte doppen bewegen verwoed. Er wordt zelfs geproefd van de lucht met een zacht smakkend geluidje. Bij paarden heet dat flemen. Ze sturen hierbij extra lucht langs hun vomeronasale orgaan, oftewel het orgaan van Jacobson. Zo vangen de nog meer geur op.
Even later verleggen ze hun aandacht naar een graspol die zeer belangrijk is.

Snuffelen aan iets belangrijks?

Die er voor mij identiek uitziet aan de graspol links en rechts daarvan. Een snelle blik om mij heen - niemand te zien. Ik neem de proef op de som en kniel op de grond. Ik snuffel tot groot genoegen van de heren ook aan de pol. En aan de pol links. En aan de pol rechts. Ik ruik … niks. Nou ja, de geur van aarde en gras maar de pollen zijn voor mij volstrekt gelijk. Domme baas. Geurenblind en neusdoof, dat ben ik

Snuft mijn neus hier eem brokje?

Op geurtocht naar de reetjes. 

Geur 'meenemen' door er lekker in te rollen...

Boos

Ik ben niet snel echt Boos. Maar vanmorgen wel. Ik kijk naar buiten en zie Shadow verwoed bezig mijn oude Therm-A-Rest matje te slopen. Vol overtuiging. Direct na een wandeling van een uur en een bak vol eten. Ik storm naar buiten, vraag hem wat hij in godsnaam aan het doen is. "Wil je daar wel eens heel snel mee ophouden". Ik mopper met luide en duidelijke stem, mijn emotie mag er tenslotte best zijn. Maar ik beheers mij, raak hem niet aan. Hooguit maak ik mijn lijf langer en groter. Hij snapt mij en druipt af het nachthok in waar hij wat timide op zijn kussen gaat liggen.

Namopperend ruim ik de restanten op, ondertussen bestuderend hoe zo'n matje er nu van binnen uit ziet. Weer wat geleerd. Bedenk hoe lang we dit ding al hadden - zeker tien jaar. Wil tegen manlief zeggen dat het zo zonde was omdat dit matje niet lek was maar houd deze volkomen zinloze opmerking voor me. Het nu meer dan lek en gedane zaken nemen geen keer. Na een vijf minuten doe ik het nachthok weer open. Ga op mijn hurken zitten en vraag hem bij me. Deemoedig begraaft hij zijn neus onder mijn oksel. Staartje laag, oortjes plat. Ik kroel hem en het is weer over.
Mijn boodschap was duidelijk. Ik begrijp hem tegelijk ook wel. Dikkertje Dap is van slag. Ik was een paar dagen weg, grote vriendin Tjibbe is loops en hij mag er niet heen en broeder Spot loopt puberaal te klieren en die mag hij van mij dan ook weer niet verscheuren. Arme Shad. Het leven valt soms niet mee.
De mannen zijn 3 en het leven gaat met vallen en opstaan. We leren elkaar steeds beter kennen en waarderen. Akkefietjes zoals vanmorgen zijn zeldzaam. Zelden hoef ik mijn stem te verheffen boven een "Uhuhuh" of "Houd daar eens onmiddellijk mee op". De woorden verstaan ze niet, de toon des te beter.

Bijna dagelijks verwonder ik me over wat er mogelijk is in de band tussen mens en hond. Hoe goed deze totaal verschillende diersoorten elkaar kunnen verstaan. De visuele talige aap versus de neusgerichte lichaamstalige wolfachtige. Tot welke diepte zo'n band uit kan groeien. Een paar voorbeelden daarvan staan in het boek "The possibility dogs" van Susannah Charleson. Dit boek gaat over hulphonden in de breedste zin des woords. Niet alleen de bekende blindengeleidehonden, maar ook over hulphonden voor psychiatrische patiënten. Hartverwarmende verhalen van honden die helpen om mensen over hun agorafobie heen te stappen, PTSD aanvallen te voorkomen en de negatieve spiraal van obsessief compulsieve handelingen te doorbreken. Honden die dat doen met gevoel voor hun baas. Verbintenissen die vol staan van compassie, die verder gaan dan het aanleren van trucjes van met een clicker. Honden die vaak op onverwachte plaatsen worden gevonden, zoals in asiels. Soms op slechts dagen van euthanasie vandaan.

Er is zo ongelofelijk veel mogelijk in de band tussen mens en hond. Elke keer weer doet dat me verbaasd staan. Verbaasd was ik ook toen ik op een hondenforum las over het plaatsen van een hond in de TV serie Utopia. Nu moet ik bekennen dat ik die serie nog nooit gezien heb. Ik zal dus ook niet oordelen over het programma zelf. Waar ik niet bij kan is dat ervaren hondentrainers, zoals de familie Gaus, ook maar overweegt om een hond te plaatsen in een setting waarbij het welzijn van het dier niet voorop staat.

Utopia kan geen stabiele situatie zijn, de mensen daar kiezen voor een TV optreden. Prima, moeten zij weten. Maar ze kiezen geen van alle bewust voor een hond. Een hond is meer dan een programmeerbare robot die geclickertrained kan worden door om het even iedereen. Het is een individu, met een persoonlijkheid, met behoeftes. Een levend wezen dat met een beetje mazzel 12-15 jaar mee gaat. Dat een goede start verdient, met een baas die alles in zijn macht zal doen om tegemoet te komen aan de werkelijke behoeftes van een hond. Stabiliteit, veiligheid, rust. Voor een geleidehond: een degelijke opvoeding waarin heel veel aangeleerd moet worden dat tegen de natuur van een hond in gaat.  Daar moet goed mee om gegaan worden,  juist om te zorgen dat de hond zich kan ontwikkelen en zijn volledige potentie kan laten zien.

Het succes percentage bij de opleiding tot hulphond is niet hoog. Ondanks de inzet van ervaren mensen die hun huis openstellen voor een pup, die met liefde en aandacht en ervaring opvoeden. Dat is een probleem dat serieuze aandacht verdient. Er is een tekort aan plekken om de pups op te vangen.   Ik snap dat daar aandacht voor gevraagd wordt. Maar proberen mensen voor deze uitdagende taak te werven door een pup in een zootje ongeregeld te gooien, lijkt me nu echt een prachtig voorbeeld van in je eigen voet schieten.  Nu ben ik pas Boos.

Forever dogs

In haar boek over emoties bij honden en mensen ("For the love of a dog') beschrijft Patricia McConnell over de liefde tussen mens en hond. Over hoe die ene hond bijzonderder is dan de andere.

Natuurlijk houden de meeste mensen van hun hond. Anders hadden we ze niet. Namen de hondenhaar bij het ontbijt, een plas in de tuin, een kapotte sok of een broek vol modderpoten niet voor lief. Maar soms zijn er honden met iets extra's. Zoals bij ons Chenak. Honden die zo een persoonlijkheid meebrengen dat ze bijna menselijk zijn. Honden die zoveel ruimte innemen dat ze ook een ongelofelijk gat achterlaten. Als je ooit zo'n hond gehad hebt, weet je hoe het verlies ervan voelt. Alsof er een stuk van jezelf afgehakt is. Fysieke pijn. Intens verdriet. Grote leegte.
Toen ik deze week dan ook van een goede vriendin hoorde dat ze haar "zwarte snor" moest laten gaan, viel ik even stil. Te vroeg. Niet eerlijk. Te pijnlijk. Een pijn die je niemand gunt. Een pijn die je graag weg zou nemen. De pijn waarvan je weet dat je erdoor moet gaan. De pijn die komt bij het houden van een wezen dat gewoon per definitie veel te kort leeft.

Gorby was een prachtige en bijzondere hond. Afgelopen maart mochten we elkaar leren kennen op het strand (zie http://huskyheren.blogspot.nl/2014_03_01_archive.html) . Hadden de heren een prachtige dag met de zwarte beer. Kwam ik zover in zijn gratie dat hij mijn koekje aannam.
Het is nog steeds niet te bevatten dat hij er niet meer is. Dat dit onze laatste ontmoeting was. Dat mijn vriendin na haar werk in een leeg huis thuis komt. Vandaar ook hier een eerbetoon. Voor de zwarte reus, de prachtige snor. Moge hij pijnvrij bivakkeren achter de regenboogbrug. Stiekum hoop ik dat er een ijswinkel is. Dat hij en Chenak daar samen achter hun coupe zitten, plannen smeden "to rule the dog world".

Dag Gorby, slaap zacht. Je wordt gemist en niet vergeten. Niet voor niks heten die bijzondere honden "Forever dogs". Ze zijn nooit helemaal weg, maar blijven altijd een beetje bij ons.

Tot slot nog dit gedicht, dat ik met toestemming van de maakster in het Nederlands mocht vertalen. Dat het een beetje steun mag zijn voor eenieder die met eenzelfde verlies worstelt: 

Wat te doen de dag nadat je hond dood ging 

Veeg de vloer 

Kijk uit het raam 

En hijg.. 

Zet thee met een koekje 

Om het vervolgens te vergeten

Verschoon het bed 

Neurie een lied 

Begin te huilen 

Vergeet de dagen van de week 

Zink ineen in een hoekje van de kamer, knieen omklemmend 

En kreun 

Raap jezelf weer op 

Zet opnieuw thee, nu om op te drinken 

Kijk uit een ander raam 

Je blik valt op de plek waar je hond zich  behaaglijk nog eens uitstrekte, om te verzinken in een droom van weilanden, bossen, konijnenkeutels proefde, hazengeur opsnoof 

Zoek de tissues 

Dan maar WC papier 

Zwerf door het huis, je hart klopt loodzwaar in je borst 

Warm de restjes op 

Prik erin met je vork en dump ze in de gootsteen 

Zoek wat er niet is 

Hoor van alles 

Voel fluweelzachte oren onder je vingertoppen 

Voel herinneringen die je ontglippen 

Maar vang die herinnering, elke herinnering, die straalt, zacht en droevig, geur van natte vacht en herfstbladeren, modderpoten op de vloer, de wandeling in bos en weide, oren wapperend in wind gestolen koekjes gesloopte speeltjes een kriebel op de buik een trekspel, dat favoriete piepding een blik van verbondenheid jouw hand op zijn hoofdje een kwispelende staart ochtendnevel boven het veld maan achter de bomen een uil roept oren gespitst neus aan de grond snuffels in kwadraat het spoor volgend triomf van het vinden 

Doe je pyjama aan 

Draai drie keer in de rondte en nestel jezelf bij het flostouw 

Plots jaag je op de echo van een blaf in de nacht die niet eindigt 

Ineens groeit  

Je staart 

 Vrij vertaald naar  Catherine Young 11.27.12